စိတ္တည္ၿငိမ္ေအာင္ လုပ္နည္းေလး ေျပာျပပါလား

မြန္ဘိုင္း တကၠသိုလ္ (Fort Campus) က စာၾကည့္တိုက္ကို စာဖတ္သြားတယ္။ တကၠသိုလ္လမ္း (University Road), မြန္ဘိုင္း ၄၀၀ ၀၀၁ မွာ ရွိတဲ့ အိုးလ္ ကမ္ပါ့တ္ (စ္)က စာၾကည့္တိုက္ကို သြားတာပါ။

စာဖတ္ဖို႔ စသြားတဲ့ ေန႔က ကိုယ္ဖတ္ခ်င္တဲ့ စာအုပ္ကို သက္ဆိုင္ရာ ဝန္ထမ္းေတြက သြားရွာေနတယ္။ ေတာ္ေတာ္ႏွင့္ မရပါဘူး။ ဒါႏွင့္ ကမ္ေဘာဒီယား ဘုန္းႀကီးေလး ငွားထားတဲ့ သူ မဖတ္ေသးတဲ့ စာအုပ္ကို ေကာက္ယူကာ ဖတ္ေန လိုက္တယ္။ မၾကာပါဘူး။ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္က မိမိထိုင္ေနတဲ့ စားပြဲဆီကို လာပါတယ္။

သူက အရွင္ဘုရားရဲ႕ အခ်ိန္ မိနစ္အနည္းငယ္ကို သုံးခြင့္ျပဳေပးႏိုင္ပါသလားလို႔ ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်း ေမးပါတယ္။ ရပါတယ္။ ထိုင္ပါ။ ဘာေျပာခ်င္လို႔ပါလဲလို႔ ေမးေတာ့ သူက ထုိင္ခုံမွာ ဝင္ထိုင္ပါတယ္။ စာၾကည့္တိုက္ထဲမွာ စကားေျပာလို႔ အဆင္မေျပဘူး ထင္တယ္ဆိုေတာ့ ရပါတယ္၊ ခဏပါလုိ႔ သူကဆိုတယ္။  ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္းသားေတြႏွင့္ ေဝးရာ ခုံကို ရွာၿပီး ထိုင္လိုက္ၾကပါတယ္။

သူက ကြ်န္ေတာ္ ခု ေက်ာင္းတက္ေနပါတယ္။ စာေမးပြဲလည္း မၾကာမွီ ေျဖရေတာ့မယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘာကိုမွ စိတ္စူးစိုက္လုိ႔ မရပါဘူး။ အဲဒါ ဘယ္လို လုပ္ရတယ္ဆိုတာ အႀကံဉာဏ္ေပးပါလားလို႔ ဆိုလာပါတယ္။

စာေရးသူက သူ႔ကို ၿပံဳးျပၿပီး ကြ်န္ေတာ္သိတာကို ေျပာျပေစခ်င္တာလားလို႔ ထပ္ေမးလိုက္ေတာ့ ဟုတ္ပါတယ္။ ခင္ဗ်ားၾကည့္ရတာ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ရွိတယ္။ ေနာက္ ဘုန္းႀကီးဆိုေတာ့ တည္ၿငိမ္ေအာင္ ေနတဲ့ နည္းေတြလည္း သိမွာပဲတဲ့။ သူက ေျပာျပန္ပါတယ္။ 

ကိုယ့္ႏိုင္ငံထဲတုန္းကေတာ့ ကိုယ့္အဝတ္အစား (သကၤန္းေတာ္)ႏွင့္ ပတ္သက္လို႔ ဘာမွ မေတြးဘူးေပမယ့္ ႏိုင္ငံျခား အထူးသျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ မဟုတ္တဲ့ တုိင္းျပည္ေတြမွာ သြားတိိုင္း  လူေတြၾကည့္ၾကလြန္းလို႔ ဒီလူေတြ ဒို႔သကၤန္းႀကီးကို မျမင္ဖူးပဲ ျမင္ရေတာ့ ဘယ္လို ေတြးမလဲလို႔ တစ္ခါတရံေတာ့ စဉ္းစားမိပါတယ္။ ဒီလူေတြ ဘယ္လို လူေတြလည္း မသိဘူး။ အဝတ္ကို သူမ်ားလို မဝတ္ပဲ ကိုယ္ကို အဝတ္ႀကီးႀကီးႏွင့္ ပတ္ထားတယ္ဗ်ာလို႔မ်ား ေတြးၾကေလမလားလို႔လဲ ခဏခဏ ေတြးမိၿပီး သူငယ္ခ်င္းမ်ားကို အရႊမ္းေဖာက္ၿပီး ေျပာမိတတ္ပါတယ္။ 

ဒါေပမဲ့ ေသခ်ာတာကေတာ့ ဘယ္နားသြားသြား၊ ငြါးငြါးစြင့္စြင့္ႀကီး ေပၚလြင္ေနတယ္ ဆိုတာပါပဲ။ ခုလည္း ဒီေက်ာင္းသားက ဘယ္အခ်ိန္ကစၿပီး ၾကည့္ေနတယ္ မသိပါဘူး။ စာေရးသူမွာ ပထမဆုံး အေခါက္မို႔ ကဒ္ျပားလုပ္ရ၊ ကက္တေလာက္ ရွာရ၊ လာျပန္ေပးရ၊ စာအုပ္ေရာက္လာေအာင္ ေစာင့္ရႏွင့္ အလုပ္ေတြ ရွဳပ္ေနတာ။ သူက စာဖတ္ရာကေန လွမ္းၾကည့္ေနတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

စာေရးသူက ေကာင္းပါၿပီ၊ ဒီလိုဆို စိတ္တည္ၿငိမ္ေအာင္ လုပ္နည္း ႏွစ္နည္း ေျပာျပမယ္။ ခင္ဗ်ား စဉ္းစားၿပီး ႀကိဳက္တာ တစ္ခု ေရြးလုပ္ေပါ့လို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ေျပာေနတဲ့ ခဏမွာေတာ့ “ေၾသာ္ … ဗုဒၶဆိုလွ်င္ေတာ့ ဒါမ်ိဳးဆို ေဝေနယ် အလိုက္ စရိုက္ႏွင့္ ညီေအာင္ တရားေပးမွာပဲ” လုိ႔လည္း ဘုရားကိုယ္ေတာ္ျမတ္ရဲ႕ ဂုဏ္ေတာ္ကို သတိယမိျပန္ပါတယ္။ ဒီကေတာ့ ဘာမွ မၾကည့္ႏိုင္ပါဘူး။ ေယဘုယ် သေဘာအရ သင့္မယ္ ထင္တဲ့ နည္းႏွစ္မ်ိဳးကို အတိုခ်ံဳးၿပီး ေျပာရၿပီေပါ့။

တရားထိုင္နည္းေတြ ဗုဒၶဘာသာမွာ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ အဲဒီထဲက နည္းႏွစ္နည္းကို အက်ဥ္း ေျပာျပမယ္ေလ။ ကိုယ္ႀကိဳက္တာ၊ ကုိယ္ႏွင့္ သင့္ေတာ္မယ္ ထင္တာကို လုပ္ေပါ့လို႔ စေျပာမိတယ္။ သူက ၿပဳံးရႊင္စြာႏွင့္ ေခါင္းညိတ္ၿပီး “ဟုတ္ကဲ့ပါ”လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီေတာ့မွ စာသံ ေပသံေတြ မပါေစပဲ တရားထိုင္တာေတြႏွင့္ စိမ္းေနတဲ့ သာသာျခား ေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္ႏွင့္  သင့္ေတာ္မယ္ ထင္တာေလာက္ကို ရုိးရိုးေလး ေျပာျပလိုက္ပါတယ္။ (ဒါေၾကာင့္ ေလ့လာဖူး ရွဳမွတ္ဖူးတဲ့ မဟာစည္နည္း၊ မိုးကုတ္နည္းေတြကိုလည္း ေျပာမျပပါဘူး။ “သတိၿမဲရာ၊ ပထမာ၊ ဒု မွာ ရွည္တိုသိ၊ လုံးစုံလင္းရာ တ-၌သာ၊ စ-မွာ ၿငိမ္းေလဘိ”ဆိုတဲ့ လယ္တီဆရာေတာ္နည္းကိုလည္း မေျပာျပလိုက္ပါဘူး။ ဝိပႆနာ ရွဳမွတ္ဖူးသူမ်ား ျဖစ္ခဲ့လွ်င္ ေယာနိေသာမနသိကာရျဖင့္ ဖတ္ပါရန္ ပန္ၾကားပါသည္။)

ပထမ တစ္နည္းကေတာ့ ဝင္သက္ ထြက္သက္ကို မွတ္တဲ့နည္းပါ။ ဒါကို စမလုပ္မီ တရားထိုင္ဖို႔ ေကာင္းမြန္တဲ့ ေနရာတစ္ခု ရွိဖို႔ေတာ့ လုိအပ္ပါတယ္။ အတန္အသင့္ ဆိတ္ၿငိမ္ၿပီး ေလဝင္ေလထြက္ေလးလည္း ေကာင္းတဲ့ ေနရာမ်ိဳးေပါ့။ 

လူတိုင္း အသက္ရွဴေန ၾကတယ္။ သတိထားမိသည္ ျဖစ္ေစ၊ မထားမိသည္ ျဖစ္ေစ အသက္ကေတာ့ ရွဴေနၾကတာပါပဲ။ ဒါက သဘာဝပါ။ အဲဒါကို သတိထားၾကည့္မယ္ ဆိုလွ်င္ေတာ့ လိုခ်င္တဲ့ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈ ရလာပါလိမ့္မယ္။ အသက္ရွဴတာကို အေသအခ်ာ သတိစိုက္ၾကည့္လွ်င္ ဝင္သက္ ထြက္သက္တိုင္းဟာ ႏွာသီးေလးကို ထိထိၿပီး ဝင္ေန ထြက္ေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီ ဝင္ေလ ထြက္ေလကို သိေအာင္ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ပါပဲ။ ဂိတ္ေစာင့္သူဟာ ဝင္လာတိုင္း၊ ထြက္သြားတိုင္းေသာ လူေတြကို အျမဲ ေစာင့္ၾကည့္ေနသလို ႏွာသီးဖ်ား တစ္ဝိုက္မွာ တိုက္ၿပီး ထိၿပီး ဝင္လာတိုင္းေသာ ဝင္သက္ေလ၊ ထြက္သက္ေလကို သိေနေအာင္ ေစာင့္ၾကည့္၊ စူးစိုက္ၿပီး မွတ္ေနဖို႔ပါပဲ။ 

အဲဒါေၾကာင့္ ထိုင္ဖို႔ သင့္ေတာ္တဲ့ ေနရာကို ေရြးၿပီး ထိုင္ပါ။ ထိုင္တဲ့ အခါ ခါးကို မတ္မတ္ ထားထိုင္ဖို႔ လုိပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ကို ေရွ႕ကိုလည္း မကိုင္းညြတ္ေစႏွင့္။ ေနာက္ကိုလည္း မယိုင္ညြတ္ေစနဲ႔ေပါ့။ အဲဒီလုိ ျဖစ္ေနလွ်င္ ထိုင္ရတာ၊ စူးစိုက္ရတာ အဆင္မေျပတတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သက္ေတာင့္သက္သာ ရွိဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။ ေလ်ာင္း၊ ထိုင္၊ ရပ္၊ သြား ဆိုတဲ့ အေနအထား ေလးမ်ိဳးလုံးႏွင့္ တရားမွတ္လို႔ ရေပမယ့္ အစမွာေတာ့ ထိုင္ၿပီး ရွဳမွတ္တာက အေကာင္းဆုံးႏွင့္ အသင့္ေတာ္ဆုံးပါ။

သက္ေတာင့္သက္သာ ထိုင္ၿပီးၿပီ ဆိုလွ်င္ေတာ့ စိတ္ကို ႏွာသီးဝကို ပို႔ပါ။ အာရုံစိုက္ၾကည့္လိုက္ပါ။ ဝင္သက္ေလ၊ ထြက္သက္ေလေတြကို သိလာပါလိမ့္မယ္။ အသက္ရွဴလိုက္လို႔ ဝင္လာတဲ့ ဝင္သက္ေလဟာ ႏွာသီးဖ်ားကို ထိၿပီး ဝင္သြားတာကို သိရပါလိမ့္မယ္။ အသက္ကို ရွဴထုတ္လိုက္တဲ့ အခါမွာလည္း ထြက္သက္ေလဟာ ႏွာသီးဖ်ားကို ထိၿပီး ထြက္သြားတာကို ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီ ဝင္ေလတိုင္း၊ ထြက္ေလတိုင္းကို သိေအာင္ ႏွာသီးဖ်ားမွာ စိတ္ကို ပို႔ထားပါ။ ဝင္သက္ ထြက္သက္ကို စူးစိုက္ပါ။ ၿပီးလွ်င္ ႏွာသီးဖ်ားကို ထိၿပီး ဝင္လာတဲ့ ေလကိုလည္း သိပါ။ ႏွာသီးဖ်ားကို ထိၿပီး ထြက္သြားတဲ့ ေလကိုလည္း သိပါ။ ဒါကို ေန႔စဉ္ (၅ - ၁၀)မိနစ္ေလာက္ လုပ္ဖို႔ လိုပါတယ္။

ဒီလို သိေအာင္ ထိုင္ၿပီး လုပ္တာကို တစ္ေန႔ကို ႏွစ္ႀကိမ္ေလာက္ လုပ္ႏိုင္လွ်င္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ တစ္ႀကိမ္ကို ငါးမိနစ္ - ဆယ္မိနစ္ေလာက္ လုပ္ႏိုင္လွ်င္ လိုခ်င္တဲ့ အာရုံစူးစိုက္ႏိုင္မႈ အေသအခ်ာ ရမွာပါ။ တစ္ႀကိမ္ပဲ ထိုင္ႏိုင္တယ္ ဆိုလွ်င္ပဲ ထူးျခားမႈ၊ အာရုံစိုက္ႏိုင္မႈ တိုးတက္လာတာကို ကိုယ္တိုင္ ေတြ႔ျမင္ရမွာပါ။

ဒီလို ဝင္သက္ ထြက္သက္ကို ေစာင့္ၾကည့္ သိရွိမႈက ေမွ်ာ္လင့္ထားသေလာက္ ခက္ခ်င္မွ ခက္ႏိုင္သလို ထင္သေလာက္လည္း လြယ္ခ်င္မွ လြယ္မွာပါ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ စိတ္ဟာ ေျပးသြားေနတတ္တဲ့ သဘာဝ ရွိလို႔ပါ။ ခုပဲ ဝင္ေလ ထြက္ေလကို သတိႏွင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္၊ သိေနတယ္ ဆိုေပမဲ့ ၾကည့္ေနတဲ့ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ သူက အလစ္သုတ္ ထြက္ေျပးေတာ့ တာပါပဲ။ ဒီေတာ့ သတိျပဳမိတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေလွွ်ာက္သြားေနတာ၊ သို႔မဟုတ္ တစ္ေယာက္ေယာက္ႏွင့္ စကားေျပာေနတာ၊ သို႔မဟုတ္ တစ္ခုခုလုပ္ဖို႔ စဉ္းစားေနတာ ဒါမွမဟုတ္လည္း တစ္ခုခု လုပ္ေနတာကို ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ ဒီအခါမွာ စိတ္ကို ဝင္ေလ ထြက္ေလဆီ ျပန္ေခၚလာပါ။ ၿပီးလွ်င္ အာရုံစိုက္ၿပီး သိသိေနေအာင္ ျပန္မွတ္ပါ။

စိတ္ဟာ ဘယ္ေလာက္ ျမန္ၿပီး ဘယ္လို ေျပးသြားေနတတ္တယ္၊ ဖမ္းၿပီး တစ္ေနရာထဲမွာ ေနေအာင္လုပ္ဖို႔ ဘယ္လို ခက္တယ္ဆိုတာ တရားထိုင္ၾကည့္တဲ့ အခါ သိပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါက စိတ္ပ်က္စရာ မဟုတ္သလို အားေလွ်ာ့ဖို႔လည္း မလိုပါဘူး။ စိတ္ရဲ႕ သဘာဝကို ႀကိဳသိထားေတာ့ ပိုေကာင္းတာေပါ့။ ငါးမိနစ္မွတ္တဲ့ အခါ သုံးမိနစ္ေလာက္ ေကာင္းေကာင္းမွတ္ႏိုင္တယ္ ဆိုလွ်င္ပဲ လိုခ်င္တဲ့ အာရုံးစူးစိုက္ႏိုင္မႈကို ရပါလိမ့္မယ္။

ေနာက္တစ္ခ်က္ သတိထားရမွာက အခုမွ စလုပ္မွာဆိုေတာ့ အလုပ္သစ္ရဲ႕ သဘာဝအတိုင္း အစမွာ နည္းနည္းေတာ့ ခ်က္ခ်င္ ခက္ပါလိမ့္မည္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီသေဘာကိုလည္း သိထားတယ္၊ လုပ္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵႏွင့္ ကိုယ့္ဆႏၵ အတိုင္း လုပ္ႏိုင္တဲ့ ဇြဲရွိလွ်င္ေတာ့ ေအာင္ျမင္တာခ်ည္းပါပဲ။ ဒါကို သတိျပဳမိလွ်င္ လုံေလာက္ပါၿပီ။

(ဆက္ရန္)

ဘုန္းဉာဏ္