VOA ျမန္မာပိုင္း အစီအစဥ္က (၂၀၁၀) ႏိုဝင္ဘာလ (၁၆)ရက္ အဂၤါေန႔ညမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ ဘာသာျပန္ခဲ့တဲ့ “အကယ္၍” ဆိုတဲ့ ကဗ်ာကို ထုပ္လြင့္တာကို ၾကားလိုက္ရပါတယ္။ ကိုေက်ာ္ေအာင္ လြင္ စီစဥ္တင္ဆက္ တဲ့ “အႏုပညာ မိုးေကာင္းကင္ က႑” မွာ ဝုိင္းေတာ္သူေတြက ရြတ္ဖတ္ ျပထားၾကတာပါ။ နားေထာင္လို႔ အလြန္ ေကာင္းပါတယ္။
ဘာအေၾကာင္းေၾကာင့္ပဲ စိတ္အား ငယ္ငယ္၊ ဘယ္လို ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ကိုပဲ ခ်ီတက္တက္၊ ကိုယ့္ အနီးအပါးက လိုက္ပါအားေပးေနတဲ့ အနီးဆုံးႏွင့္ အေရးအၾကီးဆုံးလူလို စိတ္ဓာတ္ခြန္အားေတြ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဘာသာျပန္လက္ရာကလဲ တကယ့္ ျမတ္ႏိုးစရာ၊ စြဲလမ္းႏွစ္သက္စရာ ႏူးညံ့ သိမ္ေမြ႔လွတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
ဘာအေၾကာင္းေၾကာင့္ပဲ စိတ္အား ငယ္ငယ္၊ ဘယ္လို ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ကိုပဲ ခ်ီတက္တက္၊ ကိုယ့္ အနီးအပါးက လိုက္ပါအားေပးေနတဲ့ အနီးဆုံးႏွင့္ အေရးအၾကီးဆုံးလူလို စိတ္ဓာတ္ခြန္အားေတြ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဘာသာျပန္လက္ရာကလဲ တကယ့္ ျမတ္ႏိုးစရာ၊ စြဲလမ္းႏွစ္သက္စရာ ႏူးညံ့ သိမ္ေမြ႔လွတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္က Rudyard Kipling ရဲ႕ If လို႔ အမည္ေပးထားတဲ့ ဒီကဗ်ာကို ဘာသာျပန္ခဲ့တာလို႔ ဆိုပါတယ္။ “စိတ္ဓာတ္ခြန္အားကို ျဖစ္ေစတဲ့ ကမၻာေက်ာ္ ကဗ်ာေတြထဲက ထိပ္တန္းကဗ်ာတစ္ပုဒ္ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ဒီကဗ်ာကို အေျခခံၿပီးေတာ့ အႏုပညာ တင္ဆက္မႈေတြလဲ ပုံစံမ်ိဳးစုံ ရွိေၾကာင္း ” ကိုေက်ာ္ေအာင္လြင္က ရွင္းျပတာကို ၾကားရပါတယ္။
ကဗ်ာဆရာ Rudyard Kipling ကို ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ဘုံေဘ (မြန္ဘိုင္း) ၿမိဳ႕မွာ ဒီဇင္ဘာ (၃၀)ရက္ (၁၈၆၅) ခုမွာ ေမြးဖြားပါတယ္။ Kipling ဟာ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး တစ္ဦး ျဖစ္ၿပီး ကဗ်ာႏွင့္ ဝတၳဳတို၊ ဝတၳဳရွည္ေတြကို ေရးသားခဲ့တဲ့ နာမည္ၾကီး စာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာတစ္ေယာက္ပါ။ သူဟာ စာေပဆိုင္ရာ ႏိုဘယ္ဆုကို (၁၉၀၇) ခုႏွစ္မွာ လက္ခံ ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အဂၤလိပ္ဘာသာႏွင့္ ေရးတဲ့ ႏိုဘယ္လ္ဆုရ စာေရးဆရာေတြထဲမွာ သူဟာ ပထမဆုံးျဖစ္ၿပီး ဒီေန႔အထိ အသက္ အငယ္ဆုံး စာေပႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္လဲ ျဖစ္ပါသတဲ့။
သူေရးခဲ့တဲ့ နာမည္ၾကီး စာေပလက္ရာေတြကေတာ့ The Jungle Book (1894)၊ Kim (1901) The Man Who Would Be King (1888) အပါအဝင္ ဝတၳဳတိုမ်ားစြာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ နန္းၿမိဳ႕ေတာ္ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ မႏၱေလးၿမိဳ႕ေတာ္ အေၾကာင္း ေရးဖြဲ႔ထားတဲ့ Mandalay ဆိုတဲ့ ကဗ်ာ (1890)ကလဲ သူရဲ႕ နာမည္ၾကီး ကဗ်ာေတြထဲမွာ ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။
ဗြီအိုေအ သတင္းတင္ဆက္သူေတြ ရြတ္ဖတ္ျပတဲ့ “အကယ္၍” ဆိုတဲ့ ကဗ်ာကို စာလုံးမ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲျပီး ဘေလာ့ဂ္ စာဖတ္ပရိတ္သတ္ကို မွ်ေဝလိုက္ပါ။တယ္ အမွန္ကို ေျပာရရင္ ဒီကဗ်ာ ျမန္မာျပန္ကို စာေရးသူ မေတြ႔ဖူး မဖတ္ဖူးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စာပိုဒ္ေတြကို အင္တာနက္ေပၚမွာ ေတြ႔ရတဲ့ အဂၤလိပ္လိဘာသာ ကဗ်ာကို ၾကည့္ၿပီး ခြဲထားပါတယ္။ အဂၤလိပ္လို ကဗ်ာကိုလဲ မွ်ေဝေပးလိုက္ပါတယ္။
ဘေလာဂ္ပုံစံေၾကာင့္ တစ္ေၾကာင္းထဲၿပီးရမဲ့ စာေတြက ႏွစ္ေၾကာင္းျဖစ္၊ ႏွစ္ေၾကာင္းပိုဒ္ေတြက သုံးေၾကာင္းျဖစ္ေနတာေတြကိုလဲ နားလည္ခြင့္လႊတ္ေပးႏိုင္ မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ သတ္ပုံ၊ အျဖတ္အေတာက္စတဲ့ မွားယြင္းမႈ တစ္စုံတစ္ရာ ရွိခဲ့ရင္ သို႔မဟုတ္ ဘာသာျပန္သူရဲ႕ မူလစာအထားအသိုႏွင့္ ကြဲလြဲေနခဲ့ရင္ တင္ျပသူ ဘုန္းဉာဏ္ရဲ႕ တာဝန္သာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း အသိေပးအပ္ပါတယ္။
အကယ္၍ မင္းအသိုင္းအဝိုင္း တုန္လႈပ္ေခ်က္ခ်ားၿပီး ဒါေတြဟာ မင့္ေၾကာင့္လို႔ ဝိုင္းဝန္းျပစ္တင္ၾကတဲ့အခါ မင္းဟာ တည္ၿငိမ္စြာႏွင့္ ရင္ဆိုင္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္၊
အကယ္၍ အားလုံးက မင္းကို မယုံသကၤာ ျဖစ္လာတဲ့အခါ သူတို႔ကို နားလည္စြာ ခြင့္လႊတ္ရင္းႏွင့္ မင္းကိုမင္း ယုံၾကည္မႈ အျပည့္ ရွိမယ္ဆိုရင္၊
အကယ္၍ ေစာင့္သင့္တဲ့ အခ်ိန္ကို ေစာင့္ႏိုင္ၿပီး အဲဒီအတြက္လဲ မေမာမပန္း ေနႏိုင္မယ္ ဆိုရင္
ဒါမွမဟုတ္ မင္းရဲ႕အေၾကာင္း မဟုတ္မတရား မုသားစကား ၾကားရတဲ့အခါ
မင္းကလဲ အလိမ္အညာေတြႏွင့္ မတုန္႔ျပန္ဘူး ဆိုရင္၊
ဒါမွမဟုတ္ မင္းကို လူတကာက ဝိုင္းဝန္း မုန္းတီးတဲ့ အခါ
မင္းကလဲ အမုန္းေတြ ျပန္မပြားဘူး ဆိုရင္၊
အကယ္၍ စိတ္ကူးယဉ္ အိက္မက္ေတြဟာ
မင္းအေပၚ မလႊမ္းမိုးေစပဲ စိတ္ကူးႏိုင္မယ္ ဆိုရင္၊
ၿပီးေတာ့ အေတြးအေခၚ စိတ္ကူးေတြဟာ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ သက္သက္သာ မျဖစ္ေစပဲ
ေတြးေခၚႏိုင္မယ္ ဆိုရင္၊
အကယ္၍ ေအာင္ျမင္မႈ သုခႏွင့္ ဆုံးရွဳံးမႈ ဒုကၡေတြကို ၾကဳံေတြ႔ရတဲ့အခါ
တူညီေသာ ေလာကဓံတရားေတြပါလားရယ္လို႔ ခံယူႏိုင္မယ္ဆိုရင္၊
အကယ္၍ မင္းရဲ႕ အမွန္စကားေတြကို လူလိမ္လူညာေတြက လွည့္စားေျပာင္းလဲၿပီး မုသားအျဖစ္ ေထာင္ေခ်ာက္ဆင္ပစ္တဲ့အခါ မင္းဟာ တည္ၿငိမ္စြာႏွင့္ နာၾကားႏိုင္မယ္ ဆိုရင္
အကယ္၍ မင္းဘဝ တစ္ခုလုံး ေပးၿပီး အရိပ္တၾကည့္ၾကည့္ႏွင့္ ျဖည့္ဆည္းခဲ့ရတဲ့ အရာရာကို ဖ်က္ဆီးခံ လိုက္ရၿပီးတဲ့ေနာက္ အင္မတန္မွ ေသးငယ္တဲ့ တန္ဆာပလာ အရာရာႏွင့္ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ႏိုင္မယ္ ဆိုရင္၊
အကယ္၍ မင္းႏိုင္ခဲ့သမွ်ေတြ အားလုံး
ေၾကြတစ္လွည့္ ၾကက္တစ္ခုန္ ပမာ တစ္လွည့္တစ္ခါတည္းႏွင့္ ဆုံးရွံဳးသြားခဲ့ရင္
ၿပီးေတာ့ အစကေန ျပန္စႏိုင္မယ္ဆိုရင္
ၿပီးေတာ့တစ္ခါ ဆိုးလွတဲ့ ကံၾကမၼာရယ္လို႔ ဘယ္ေသာအခါမွ ၿငီးျငဴမေနဘူး ဆိုရင္၊
အကယ္၍ သူမ်ားတကာေတြ လုပ္ၿပီးသြားၾကလို႔ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာမွ မင္း အလွည့္ ေရာက္လာတဲ့အခါ မင္းတစ္ေယာက္တည္း ႏွင့္ပဲ အားႏွင့္ မန္ႏွင့္ ဇြဲသတၱိရွိရွိ ဆက္ ၾကိဳးစားႏိုင္မယ္ ဆိုရင္
အဲဒီလိုပဲ မင္းမွာ စိတ္အင္အားက လြဲလို႔ ဘာဆို ဘာမွ မရွိေတာ့တဲ့အခါ
အဲဒီ စိတ္အင္အားကို ခုိင္မာစြာႏွင့္ပဲ လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ထားႏိုင္မယ္ ဆိုရင္၊
အကယ္၍ လူေတြႏွင့္ ထိေတြ႔ဆက္ဆံ ေျပာဆိုတဲ့ အခါ
ကိုယ္က်င့္ သိကၡာကို ေစာင့္ထိန္းႏိုင္မယ္ ဆိုရင္၊
ဒါမွမဟုတ္ မင္းဧကရာဇ္ေတြႏွင့္ အတူ လမ္းေလ်ာက္ေနရေပမဲ့ မာန္ မာန ေသြး မၾကြဘူး ဆိုရင္၊
အကယ္၍ ရန္သူကျဖစ္ေစ မိတ္ေဆြကျဖစ္ေစ မင္းကို နာၾကည္းေအာင္ မလုပ္ႏုိင္ေစရင္၊
အကယ္၍ လူတိုင္းကို တန္းဘိုးထား ေလးစားေပမဲ့ စြဲလမ္းမႈ သံေယာဇဥ္ေတြ ထားမေနဘူးဆိုရင္
အကယ္၍ တိုေတာင္းလွတဲ့ မပစ္ပယ္ႏိုင္တဲ့ တစ္မိနစ္ အတြင္းမွာ
အဓိပၸါယ္ရွိတဲ့ စကၠန္႔ေျခာက္ဆယ္ အျဖစ္ အသုံးခ်ႏိုင္မယ္ဆိုရင္
ငါ့သားေရ ... မင္းဟာ အရာရာရွိတဲ့ အရာရာျဖစ္တဲ့ ကမၻာၾကီးကို ဆုပ္ကိုင္လို႔
အရာရာ ဘာမဆို မင္း စြမ္းႏိုင္ၿပီေပါ့။ အဲဒီေတာ့ မင္းဟာလဲ ေယာက်္ားေကာင္း တစ္ေယာက္ပဲေပါ့။
If
If you can keep your head when all about you
Are losing theirs and blaming it on you;
If you can trust yourself when all men doubt you,
But make allowance for their doubting too;
If you can wait and not be tired by waiting,
Or, being lied about, don't deal in lies,
Or, being hated, don't give way to hating,
And yet don't look too good, nor talk too wise;
If you can dream - and not make dreams your master;
If you can think - and not make thoughts your aim;
If you can meet with triumph and disaster
And treat those two imposters just the same;
If you can bear to hear the truth you've spoken
Twisted by knaves to make a trap for fools,
Or watch the things you gave your life to broken,
And stoop and build 'em up with wornout tools;
If you can make one heap of all your winnings
And risk it on one turn of pitch-and-toss,
And lose, and start again at your beginnings
And never breath a word about your loss;
If you can force your heart and nerve and sinew
To serve your turn long after they are gone,
And so hold on when there is nothing in you
Except the Will which says to them: "Hold on";
If you can talk with crowds and keep your virtue,
Or walk with kings - nor lose the common touch;
If neither foes nor loving friends can hurt you;
If all men count with you, but none too much;
If you can fill the unforgiving minute
With sixty seconds' worth of distance run -
Yours is the Earth and everything that's in it,
And - which is more - you'll be a Man my son!
ရည္ညႊန္း။
၁။ ဗြီအိုေအ ျမန္မာပိုင္း၊ အႏုပညာ မိုးေကာင္းကင္ အစီအစဥ္ (၁၆၊ ၁၁၊ ၂၀၁၀) ညပိုင္း အစီအစဥ္။
၂။ http://en.wikipedia.org/wiki/Rudyard_Kipling
၃။ http://www.everypoet.com/archive/poetry/Rudyard_Kipling/kipling_if.htm
၄။ http://www.kipling.org.uk/poems_if.htm
ဘုန္းဉာဏ္
၂၁၊ ၁၁၊ ၂၀၁၀
