ဘုရားအေလာင္း သိဒၶတၳမင္းသား စံျမန္းခဲ့ရာ ကပိလဝတၳဳၿမိဳ႕ေတာ္

အိႏၵိယႏိုင္ငံဘက္မွာ ရွိတဲ့ ကပိလဝတၳဳၿမိဳ႕ေတာ္ေဟာင္းမွ ျမင္ကြင္းတစ္ခု

သက်ႏိုင္ငံေတာ္ ဆိုတာ ဟိမဝႏၱာေတာင္တန္းၾကီးရဲ႕ အနီးက ႏိုင္ငံေတာ္ တစ္ခုေပါ့။ သူ႔ရဲ႕ ၿမိ႕ေတာ္ကေတာ့ ကပိလဝတၱဳပါ။ ကပိလဆိုတာက ရေသ့တစ္ပါးရဲ႕ နာမည္ျဖစ္ၿပီး ဝတၳဳဆိုတာကေတာ့ တည္ေနရာလုိ႔ အဓိပၸါယ္ ရပါတယ္။ ကပိလအမည္ရွိတဲ့ ရေသ့ရဲ႕ ေက်ာင္းသခၤမ္းတည္ရွိခဲ့တဲ့ ေနရာမွာ တည္ထားတဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္မို႔ ကပိလဝတၱဳ ၿမိဳ႕ေတာ္လို႔ ပါဠိဘာသာႏွင့္ သမုတ္ေခၚေဝၚခဲ့ၾကပါတယ္။ သကၠဋ သို႔မဟုတ္ ဟိႏၵီလိုေတာ့ Kapilavastu လို႔ ေခၚၾက ေရးၾကပါတယ္။

ၿမဳိ႕ေတာ္တည္ေထာင္သူေတြက ၾသကၠာကမင္းရဲ႕ သားေတာ္ေတြလို႔ စာေပမွာ လာပါတယ္။ ၿမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕ အနီးဝန္းက်င္မွာ လုမၺိနီ ဥယ်ာဥ္ေတာ္ ရွိပါတယ္။ ေရာဟိဏီျမစ္က ၿမိဳ႕ေတာ္ ကပိလဝတၱဳအနီးက စီးဆင္းေနခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီျမစ္ႏွင့္ပဲ သက်ႏွင့္ ေကာလိယႏွစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ နယ္ျခားကို သတ္မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ဘီစီ ေျခာက္ရာစုမွာ ကပိလဝတၱဳၿမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕ ထင္ရွားလွတဲ့ အုပ္စိုးသူကေတာ့ သုေဒၶါဒနမင္းၾကီးပါပဲ။ ၾကင္ရာေတာ္ကေတာ့ မဟာ မာယာ ေဒဝီပါ။ သက် ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ တရားေရးရာ ကိစၥရပ္ေတြ၊ အျခား အေရးၾကီးတဲ့ ကိစၥေတြကိုေတာ့ သႏၳာဂါရသာလာလို႔ ေခၚတဲ့ ေနရာမွာပဲ ေဆြးေႏြးၾက၊ တိုင္ပင္ၾက၊ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကပါသတဲ့။

ိ

ႏွစ္ေပါင္း ေထာင္ခ်ီ ၾကာျမင့္လွၿပီ ျဖစ္ေပမယ့္ သက်ႏိုင္ငံေတာ္ကို ဒီေန႔အထိ လူေတြ သိၾက ျမတ္ႏိုးေနၾကဆဲပါ။ အေၾကာင္းကေတာ့ ဗုဒၶဘုရားရွင္ရဲ႕ ႏိုင္ငံျဖစ္ခဲ့တဲ့ အျပင္ စႏၵကိႏၷရီဇာတ္ေတာ္၊ ေဝႆႏၱရာ ဇာတ္ေတာ္၊ ဓမၼပါလဇာတ္ေတာ္ စသည္ျဖင့္ တရားေဒသနာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကိုလည္း ဒီမွာပဲ ေဟာခဲ့တာေၾကာင့္ပါ။ ျမစ္ေရလုၾကရာကေန စစ္ခင္းၾကေတာ့မည့္ဆဲဆဲ သက်ႏွင့္ ေကာလိယ ႏွစ္ႏိုင္ငံသားေတြကို စစ္ၿငိမ္းေအးေၾကာင္း ေဟာခဲ့တာလဲ ဒီအနီးဝန္းက်င္မွာပါပဲ။

ဒီလုိ ေမ့မရႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံ ျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ ကပိလဝတၱဳဆိုတဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕ တည္ေနရာကို ခုေခတ္လူေတြ အတိအက် မသိႏိုင္ေတာ့သလိုေတာင္ ျဖစ္ေနရပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ရတာက တရားသေဘာႏွင့္ ေႏွာၿပီး ေျပာရလွ်င္ သခၤါရသေဘာတရားကို မလြန္ႏိုင္လို႔ပါ။ ဒါေပမဲ့ ေလာကီဆန္ဆန္ လက္သည္ တရာခံေတြကို ေျပာရလွ်င္ေတာ့ ဗုဒၶဘာသာကိုေရာ ၄င္းႏွင့္ ဆက္စပ္ ပတ္သက္ေနတဲ့ အေဆာက္အဦး အားလုံးနီးပါးကိုပါ ဖ်က္ဆီး၊ သိမ္းပိုက္ခဲ့ၾကတဲ့ ဟိႏၵဴဘုရင္မ်ားႏွင့္ မြတ္စလင္ က်ဴေက်ာ္သူမ်ားပါပဲ လို႔ သမိုင္းက ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၿဗိတိသွ်ေတြ အိႏၵိယကို ကိုလိုနီ မျပဳခင္ကပင္ ဗုဒၶဘာသာဟာ အိႏၵိယမွာ လုံးဝ ကြယ္ေပ်ာက္ေနခဲ့ ၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။ 

ဒါေပမဲ့ ကံေကာင္း ဝမ္းေျမာက္ဖြယ္ရာ တစ္ခုကေတာ့ ေရွးေဟာင္း သုေတသနသမားေတြဟာ 1860 ျပည့္ႏွစ္မ်ားမွာ စတင္ၿပီး ဗုဒၶႏွင့္ ဆက္စပ္ပတ္သက္တဲ့ ေနရာေတြကို ရွာေဖြ ေဖာ္ထုတ္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ေတြဟာ 1890 ျပည့္ႏွစ္ မတိုင္မီ ဗုဒၶဝင္ႏွင့္ ပတ္သက္တဲ့ ေနရာ အမ်ားအျပားကို ဂဂၤါျမစ္ ဧရိယာ (Ganges area) အတြင္းမွာ ရွာေဖြ ေဖာ္ထုတ္ၿပီး အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ အေရးႀကီးတဲ့ ေနရာေတြထဲက ႏွစ္ေနရာကို ထိုအခ်ိန္က ရွာလို႔ မေတြ႕ေသးပဲ ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ ႏွစ္ေနရာဆိုတာ လုမၺိ္နီ ဥယ်ာဉ္ေတာ္ႏွင့္ ကပိလဝတၳဳ ၿမိဳ႕ေတာ္ေဟာင္းတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ 

ဒါေပမဲ့ ဆယ့္ကိုးရာစု ေႏွာင္းပိုင္းမွာ ဗုဒၶေလာင္းလွ်ာ သိဒၶတၳမင္းသားရဲ႕ စံျမန္းခဲ့ရာ ေနရာကို သက္ဆိုင္ရာ ေရွးေဟာင္း သုေတသနဌာနေတြက ရွာေဖြၾကပါတယ္။ ခရီးသြားမွတ္တမ္း ေရးခဲ့ၾကတဲ့ တရုပ္ရဟန္းေတာ္ Xuanzang ႏွင့္ Faxian တို႔ရဲ႕မွတ္တမ္းမွတ္ရာ ေရးသားခဲ့ၾကတာကို ၾကည့္ၿပီး ရွာေဖြခဲ့ၾကတာလို႔ ဆိုပါတယ္။ 

ရလဒ္ကေတာ့ ခုေခတ္ နီေပါ နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္ အေတာ္ေလး ေဝးတဲ့ ရြာတစ္ရြာမွာ ေက်ာက္စာတိုင္ တစ္တိုင္ကို ေတြ႔ၾကတယ္။ ၿဗိတိသွ် စူးစမ္းေလ့လာေရး အဖြဲ႕ကို ေက်ာက္စာရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကို ေဖာ္ထုတ္ေပးဖို႔ ေစလႊတ္ခဲ့တယ္။ ေက်ာက္စာကို အေစာပိုင္း ျဗဟၼီ (Brami) အကၡရာကို အသုံးျပဳၿပီး အိႏၵိယေျမာက္ပိုင္း ေဒသခံ တိုင္းရင္း  ဘာသာစကားႏွင့္ ေရးသားထားတာပါ။ ဒီေနရာဟာ သဗၺညဳ ျဖစ္ေတာ္မူေသာ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ ေမြးဖြားရာ ေနရာလို႔ အဲဒီ ေက်ာက္စာက ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီေတြ႔ရွိမႈက ဗုဒၶဆိုတာ စံျပလူသား ဘုရားအျဖစ္ စိတ္ကူးယဉ္ၿပီး ပုံေဖာ္ ကိုးကြယ္ေနၾကတာလုိ႔ အထင္ေရာက္ေနတဲ့ သူေတြကို “ဗုဒၶဆိုတာ တကယ္ရွိခဲ့တဲ့ သမိုင္းဝင္ ပုဂၢိဳလ္ျမတ္ႀကီး”လို႔ သက္ေသထူေပးခဲ့တယ္။ တကယ္ ဝမ္းသာစရာ ေတြ႔ရွိမႈႀကီးပါ။

အေရးႀကီးတဲ့ ေနာက္တစ္ေနရာျဖစ္တဲ့ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ စံျမန္းေတာ္မူခဲ့ရာ ကပိလဝတၱဳၿမိဳ႕ေတာ္ ေနရာကို ဆက္ၿပီး ရွာေဖြခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီေနရာဟာ လုမၺိနီရဲ႕ အေနာက္ဖက္ တစ္ဆယ္ ဆယ္ငါး ကီလိုမီတာေလာက္မွာ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ သိသာလို႔ အရိွန္ျမွင့္ ရွာေဖြခဲ့ၾကရာ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ေနရာ ႏွစ္ေနရာကို ေတြ႔ၾကရပါတယ္။

အဲဒီေနရာေတြကေတာ့ တစ္ခုက အိႏၵိယဘက္မွာ ျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ခုေခတ္ နီေပါႏိုင္ငံဘက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကပိလဝတၱဳၿမိဳ႕ တည္ေနရာႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ရာႏွင့္ခ်ီၿပီး စူးစမ္းေလ့လာေရး အဖြဲ႕ေတြရဲ႕ အၾကားမွာ အျငင္းပြားေနၾကပါတယ္။ 

Dr Coningham ႏွင့္ သူ႔အဖြဲ႔က လုပ္တဲ့ သုေတသနအသစ္က ေျပာတာကေတာ့ ေရွးေဟာင္း ကပိလဝတၱဳ တည္ေနရာဟာ လုမၺိနီဇုန္ထဲမွာ ရွိတဲ့ ကပိလဝတၱဳ ခရိုင္ (Kapilavastu Discrict)၊ တိလုရာေကာ့ (Tilaurakot) ရြာ ေနရာပါလို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ လုမၺိနီကေန (၂၇) ကီလိုမီတာ ေဝးပါတယ္။ အဲဒီ ေရွးေဟာင္း နယ္ေျမမွာ ၿမိဳ႕ေတာ္ တံတိုင္း၊ က်ဳံးႏွင့္ ေနထိုင္ရာ ေနရာဝိုင္းၾကီး တစ္ခုရဲ႕ အေျခခံ အုတ္ျမစ္ရိုး အပ်က္အစီးေတြပါ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဘီဘီစီက ထုတ္လႊင့္ျပသတဲ့ ဗုဒၶဝင္မွာေတာ့ အဲဒီေနရာမွာ လမ္းေတြအစီအရီ ေဆာက္ထားခဲ့ၿပီး ယက္မ ပုံဏၭာန္ရွိတဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးရဲ႕ အလယ္ဗဟုိရ္မွာ နန္းေတာ္ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အခ်ိဳ႕ သုေတသနသမားေတြကေတာ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႕ ေရွးေဟာင္းသုေတသန ဆိုင္ရာ ေနရာ တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ပိရဟြာ (Piprahwa) ရြာ အနီးကို ကပိလဝတၱဳလို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲဒီရြာက ဥတၱရာ ပရာဒက္ရွ္ျပည္နယ္၊ သိဒၶတၳနဂရ ခရိုင္ (Siddharthnagara Discrict)၊ Birdpur ၿမိဳ႕ရဲ႕ ေျမာက္ဘက္မွာ တည္ရွိပါတယ္။ အဲဒီေနရာဟာ နီေပါႏိုင္ငံရွိ ဗုဒၶ ဖြားျမင္ေတာ္ မူခဲ့ရာ လုမၺိနီေတာင္ဘက္ (၁၅) ကီလုိမီတာ အေဝးမွာပါ။ ၁၉၇၅ မွသည္ ၁၉၇၉ အထိ တူးေဖာ္ၾကတုန္းက အဲဒီေနရာမွာ ေစတီပ်က္ၾကီးရဲ႕ အပ်က္အစီးေတြႏွင့္ ေရွးက ဓာတ္ေတာ္ၾကဳပ္တစ္ခု ေတြ႔ရပါတယ္တဲ့။ 

ဒါေတြကေတာ့ သမိုင္းႏွင့္ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဆိုင္ရာ မွတ္ဖြယ္မွတ္ရာေတြထဲက အခ်က္အလက္ အခ်ိဳ႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

စာေရးသူ  သြားခဲ့တဲ့ ဒီ ခရီးစဥ္မွာ နီေပါႏိုင္ငံထဲက ကပိလဝတၳဳၿမိဳ႕ေတာ္ေဟာင္း တည္ရွိရာ ေနရာကိုေတာ့ မေရာက္ျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ အိႏၵိယႏိုင္ငံထဲက ကပိလဝတၳဳ ဆိုတဲ့ ေနရာကိုပဲ ေရာက္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ၂၀၁၀ ခု၊ ဒီဇင္ဘာ (၃၀) ရက္ေန႔မွာ ေရာက္ခဲ့တာပါ။ အေတာ္ေလး ႀကီးတဲ့ ေရကန္သာ တစ္ခုနားမွာ လူေတြ ေျမျပဳျပင္ၾက၊ ပန္းပင္ေတြ စိုက္ၾက၊ ေရေလာင္းေနၾကတာကိုေတာင္ ေတြ႔ခဲ့ရပါေသးတယ္။

အထက္က ေျပာခဲ့တဲ့ အခ်က္အလက္ အခ်ိဳ႕ကို သတိယၿပီး မၾကာခင္ တျခားေသာ အေတြးေတြက စာေရးသူရဲ႕ စိတ္ထဲကို အစီအရီ တိုးဝင္ စီးဆင္းလာပါေတာ့တယ္။ 

ပထမ ေတြးမိတာက ၿမိဳ႕ေတာ္ေဟာင္း ေနရာမွန္က ဘယ္ေနရာပဲ ျဖစ္ေနပါေစ၊ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္  ဖြံ႕ၿဖိဳး ထြန္းကားေအာင္ လုပ္ခဲ့တာက အဲဒီၿမိဳ႕ေတာ္ၾကီး မဟုတ္ပါဘူး။ သူေတာ္ေကာင္းတရား ထြန္းကားေရးႏွင့္ ဒုကၡခပ္သိမ္း လုံဝ ကင္းၿငိမ္းေရးပါ။ အဆုံးစြန္ေသာ လြတ္ေျမာက္မႈကို မရေသးေသာ္မွ ကိုယ္ခ်င္းစာ တရား ကိုယ္စီထားၿပီး က်င့္ဝတ္သီလႏွင့္ ျပည့္စုံကာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူတကြ ေနထိုင္ေရးပါ။ အခ်က္ရွစ္ခ်က္ပါတဲ့ က်င့္စဉ္မူႏွင့္ ဒီေလာကမွာေရာ၊ တမလြန္ေလာကမွာပါ ၿငိမ္းေအး ခ်မ္းေျမ့စြာ ေနရေရးႏွင့္ ဒုကၡမွန္သမွ် အျမစ္ျပတ္ ၿငိမ္းေအးရာ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳေရးသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ေတာ့ ဂိတ္ဝကို စဝင္မိတာႏွင့္ ဘုရားရွင္ကို သတိယမႈ (ဗုဒၶါႏုႆတိ) ကုသိုလ္ထူးကို ပြားစီးလို႔ ေနမိပါတယ္။ အရဟံ အစ ဘဂဝါအဆုံးရွိတဲ့ ကိုးပါးေသာ ဂုဏ္ေတာ္ေတြကို အထပ္ထပ္ ရြတ္ဖတ္၊ နန္းၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးအစ ေလာကေသဌ္နင္း တရားမင္းအဆုံး ရွိတဲ့ ျဖစ္ခဲ့သမွ်ေသာ အရာအားလုံးသည္ ပ်က္သုဉ္းျခင္းလွ်င္ အဆုံးရွိပါလားဆိုတဲ့ အနိစၥဒဏ္ခ်က္ ႀကီးမားပုံ၊ မၿမဲေလသမွ် ဒုကၡ ဒဏ္ခ်က္ႀကီးမားပုံႏွင့္ ကိုယ့္အလိုဆႏၵကို မလိုက္ေလ်ာ၊ ကုိယ္ျဖစ္ခ်င္သလို မျဖစ္ရတဲ့ အစိုးမရျခင္း ဒဏ္ခ်က္ အႏိွပ္စက္ႀကီး ႏွိပ္စက္တတ္တဲ့ သေဘာေတြကို “အနိစၥ ဝတ သခၤါရာ” အစျဖာသည့္ သုံးခုေသာ ဂါထာတို႔ကို အဖန္ဖန္ ရြတ္ပြားၿပီး ဆင္ျခင္ေနမိပါေတာ့တယ္။

ေနာက္ဆုံးတစ္ခုကေတာ့ ကပိလဝတၳဳေနရာ ဆိုေတာ့ စိတ္ထဲမွာ သုေဒၶါဒနမင္းၾကီး၊ ယေသာ္ဓရာ ေဒဝီ စသည္တို႔ကို မ်က္စိထဲ ျမင္ေရာင္မိသလိုလို၊ ဘာကိုမွန္း တပ္အပ္ေသခ်ာ သိလည္းမသိ၊ ဆိုင္လည္း မဆိုင္ပဲ တစ္စုံတစ္ခုေသာ အရာကို လြမ္းမိသလိုလို ခံစားမိပါတယ္။ 

ရမၼ၊ သုဘ၊ သုရမၼဆိုတဲ့ စံျမန္းေဆာင္ေတြဟာ ဘယ္ေနရာမ်ား ရွိခဲ့ေလသလဲ။ ႀကီးျမတ္သည့္ ႏွလုံးသားပိုင္ရွင္၊ အႏွိဳင္းမဲ့ ေမတၱာ ကရုဏာတရားရွိသူ၊ ႀကီးမား က်ယ္ျပန္႔ေသာ ဉာဏ္ရွင္၊ ဒီဘဝသည္ ေနာက္ဆုံး ဘဝျဖစ္သည့္အတြက္ ေလးသေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္း ကာလၾကာေအာင္ မျပတ္ ျဖည့္ဆည္း အားထုတ္ခဲ့သည့္ ပါရမီေတာ္တို႔၏ သူ႔ထက္ငါ အၿပိဳင္ အက်ိဳးေပးခြင့္ကို ေစာင့္ကာ အက်ိဳးေပးျခင္း ခံရသည့္ ၿပီးျပည့္စုံသည့္ အေလာင္းေတာ္ မင္းသားရဲ႕ လုပ္ရွားဟန္တို႔ကိုလည္း ဝိုးတဝါး ျမင္ေယာင္ေနခဲ့မိတယ္။ 

ဒါ့အျပင္ အေလာင္းေတာ္မင္းသား ေတာထြက္သြားလို႔ ေမတၱာႏွင့္ သစၥာကို စြဲကိုင္ၿပီး လြမ္းက်န္ရစ္ခဲ့တဲ့ ယေသာ္ဓရာ ေဒဝီရဲ႕ လြမ္းေငြ႕သန္းေနတဲ့ ပုံရိပ္ေတြ၊ ဘုရားျဖစ္ၿပီးေနာက္ ဖခမည္းေတာ္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ပင့္ေလွ်ာက္လုိ႔ နန္းေတာ္ၾကြလာစဉ္ သတင္းသုံးေတာ္မူခဲ့တဲ့ ပုံရိပ္ေတြ၊ ခမည္းေတာ္ မင္းႀကီးကို သပိတ္ကိုင္ေစၿပီး အရွင္ သာရိပုတၱရာႏွင့္ အရွင္ မဟာေမာဂၢလာန္တို႔ကို လက္်ာ လက္ဝဲရံေစကာ ပါရမီျဖည့္ဖက္ မင္းသမီးရဲ႕ အခန္းကို ၾကြေရာက္ အပူေဇာ္ အဖူးေမွ်ာ္ခံၿပီး စႏၵကိႏၷရီ ဇာတ္ေတာ္ကို ေဟာၾကားကာ ႏွစ္သိမ့္ ဂုဏ္ျပဳေနတဲ့ ပုံရိပ္ စသည္ျဖင့္ မဆုံးႏိုင္ေသာ အေတြးေတြဟာ စာေရးသူရဲ႕ ေခါင္းထဲကို အဆက္မျပတ္ စီးဆင္း ဝင္ေရာက္ေနပါေတာ့တယ္။ ဖတ္ မွတ္ ေလ့လာဖူးသမွ်ေသာ အေၾကာင္းအရာေတြက သူ႔ထက္ငါ ဆိုသလို အလုအယက္ ဝင္ေရာက္လာသည့္ႏွယ္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ဆုံးအေနႏွင့္ ဒီ ေနရာကိုၾကည့္ၿပီး ဗုဒၶရဲဲ႕ ဂုဏ္ေတာ္ေတြကို ထပ္တလဲလဲ ရြတ္ဆို ပြားမ်ား၊ မၿမဲတဲ့ အနိစၥသေဘာကိုလည္း အဖန္ဖန္ ဆင္ျခင္ စီးျဖန္းၿပီး ကပိလဝတၳဳ ခရီးကို အဆုံးသတ္လိုက္ပါတယ္။

ကုသိုလ္တရား ပြားမ်ားႏိုင္ၾကပါေစ။

ဘုန္းဉာဏ္

Rf:
1. BBC., The Life of the Budha
2. http://en.wikipedia.org/wiki/Kapilavastu
3. http://en.wikipedia.org/wiki/Piprahwa
4. Malalasekera G. P., Pali Proper Names 
(http://www.metta.lk/pali-utils/Pali-Proper-Names/kapilavatthu.htm)