လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ခြင့္

မေလးရွား၌ ရွိေနစဥ္ တေန႔မွာ ဒကာတစ္ဦးက ေမးပါတယ္။ “အရွင္ဘုရား၊ တပတ္တခါ ဒါမမဟုတ္ သတ္မွတ္ခ်ိန္တိုင္း၌ ဝတ္ျပဳ ဝတ္တက္ မလာပါက ငရဲကို မလြဲမေသ ေရာက္ေစ လို႔ ေဟာထား ပညတ္ ထားတဲ့ သုတ္ေတာ္မ်ား ရွိပါသလား” တဲ့။ သူက ဆက္ေျပာပါေသးတယ္။ အျခားဘာသာေတြမွာေတာ့ အဲဒီလို ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ သတ္မွတ္တဲ့ ေန႔တိုင္းမွာ မျဖစ္မေန သြားၿပီး ဝတ္တက္ၾကတယ္တဲ့။ သူ႔ေစတနာ သူ႔ဆႏၵကေတာ့ ေက်ာင္းကို လူေတြ တစ္ပတ္တစ္ရက္ သို႔မဟုတ္ ႏွစ္ရက္ လာေရာက္ ဝတ္တက္ ဝတ္ကပ္ ျပဳေစခ်င္တာပါပဲ။

ဒါေပမဲ့ ဗုဒၶဘာသာမွာက အဲဒီလို ပညတ္ထားတာ မရွိပါဘူး။ သူ ပညတ္ထားတာကို ေဖါက္ဖ်က္လို႔ ဒဏ္ခတ္တယ္ ဆိုရင္ မဟာကရုဏာေတာ္ရွင္ ျဖစ္ပါတယ္ဆိုတဲ့ သူ႔ရဲ႕ ဂုဏ္ပုဒ္ကို ေမးခြန္းထုပ္စရာေတြ ျဖစ္လာေတာ့ မေပါ့။ ဗုဒၶဘာသာမွာက သူ႔အလိုလိုက္ သူ႔ အၾကိဳက္ ေဆာင္လို႔ ဆုေတာ္ လာဘ္ေတာ္ ေပးသနား ခ်ီးျမွင့္တာမ်ိဳးလဲ မရွိပါဘူး။ သူေျပာတဲ့ အတိုင္း မလုပ္လို႔  ျဖစ္ေစ၊ သူ႔ကို ျပန္ေဝဖန္လို႔ ျဖစ္ေစ မင္း ငရဲသြားၿပီး ဆင္းရဲဒုကၡ ခံေစဆိုတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ခတ္ျခင္း မ်ိဳးလဲ မရွိပါဘူး။ ေကာင္းတာကိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ မေကာင္းတာကိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ သက္ဆိုင္သူဟာ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ခြင့္၊ ျပဳမူခြင့္ ရွိပါတယ္။ ကိုယ္ေရြးခ်ယ္ ျပဳလုပ္တဲ့ ေကာင္းေသာ မေကာင္းေသာ အလုပ္၊ အျပဳမူ (ကံ)ေတြကို ကိုယ္တာဝန္ယူရမွာပါ။ “ငါသည္ ကံသာလွ်င္ ကိုယ္ပုိင္ ဥစၥာရွိသူျဖစ္၏။ ကံအေမြကို ခံရသူျဖစ္၏။ ကံဟူေသာအေၾကာင္းရင္း ရွိသူျဖစ္၏။ ကံဟူေသာ ေဆြမ်ိဳးရွိသူျဖစ္၏။  ကံသာလွ်င္ မွီခိုရာ ရွိသူျဖစ္၏။ ေကာင္းေသာကံကို ျပဳသည္ ျဖစ္ေစ၊ မေကာင္းေသာ ကံကို ျပဳသည္ျဖစ္ေစ ငါသည္ ထိုကံ၏ အေမြကို ခံယူရေပလိမ့္မည္” လို႔ အဘိဏွ ပစၥေဝကၡိတဗၺဌာနသုတ္၊ ပဥၥကနိပါတ္၊ အဂၤုတၱရနိကာယ္မွာ ေဟာထားတာက ဒီသေဘာပါ။ 

ဒါေၾကာင့္မို႔ ေကာင္းတာကို လုပ္ခ်င္လဲ လုပ္လို႔ရတယ္။ မေကာင္းတာ လုပ္ခ်င္သပဆိုရင္လဲ ရပါတယ္။ ကိုယ့္မွာ စိတ္ၾကိဳက္ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္ရဲ႕ ေရြးခ်ယ္မႈႏွင့္ တြဲပါလာတဲ့ တာဝန္ရွိမႈႏွင့္ ကိုယ္လုပ္ခဲ့တဲ့ အလုပ္ (ကံတရား)ရဲ႕ ေကာင္က်ိဴး ဆိုးျပစ္ကိုေတာ့ ကိုယ္ လက္ခံရမွာပါ။ ထိုနည္းတူပါပဲ။ ဒုကၡခပ္သိမ္း ကင္းလြတ္ၿငိမ္းရာ နိဗၺာန္ကို ေရာက္ခ်င္တယ္ဆိုရင္လဲ ကိုယ့္အေပၚ မူတည္ပါတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္လို႔ “သံသရာဝဋ္ထဲ၊ မကၽြတ္ဘဲ ေနေန၊ ဇြတ္ဆြဲလို႔ တေပေပ” လုပ္ခ်င္ေသးသပ ဆိုရင္လဲ ကိုယ့္အေပၚမူတည္တာပါပဲ။ နိဗၺာန္ကို အေရာက္လွမ္းရာမွာပင္ ပုံစံငါးမ်ိဳးထဲက ၾကိဳက္တာကို ေရြးခ်ယ္္ၿပီး သြားပိုင္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ (၁) ပကတိသာဝက အျဖစ္ႏွင့္ သြားမလား၊ ဒါမမဟုတ္ (၂) မဟာသာဝက၊ (၃) အဂၢသာဝက၊ (၄) မဟာေဗာဓိ (ဘုရားအျဖစ္)၊ (၅) ပေစၥကေဗာဓိ ဆိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ငါးမ်ိဳးမွာ ၾကိဳက္ရာ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေအာင္ ေရြးခ်ယ္ၿပီး နိဗၺာန္ကို သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ္ေရႊးခ်ယ္မႈႏွင့္ အတူပါလာတဲ့ ပါရမီျဖည့္မႈဆိုတဲ့ တာဝန္ကိုေတာ့ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ပဲ ယူရမွာပါ။ ဘယ္လူ ဘယ္နတ္ကမွ ေရာက္ေစ၊ ျဖစ္ေစဆိုၿပီး ဆုေပးလိုက္လို႔ ေရာက္သြားတာမ်ိဳး ျဖစ္သြားတာမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ You should do your work, for the Tathagatas only teach the way လို႔ (Dhp. XX 4 မွာ) ဗုဒၶ ေဟာေတာ္မူထားတာ ရွိတယ္ မဟုတ္ပါလား။

အဲဒီလိုပါပဲ။ လူ႔ေလာကမွာ ေအာင္ျမင္တဲ့သူ ျဖစ္ခ်င္သလား။ က်ရွဳံးသူ ျဖစ္ခ်င္သလား။ ၾကီးျမတ္သူ ျဖစ္ခ်င္တာလား၊ ယုတ္ညံ့သူ၊ ေသးသိမ္းသူျဖစ္ခ်င္တာလား။ ကိုယ့္မွာ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ ဘယ္လူ ဘယ္နတ္၊ ဘယ္အရာကမွ မင္း ဒီလူမ်ိဳး ျဖစ္ေစ၊ ဒီေလာက္ျဖစ္ေစလို႔ ဖန္ဆင္းေပး၊ သတ္မွတ္ေပးထားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္လိုလူမ်ိဳးပဲ ျဖစ္ခ်င္သည္ ျဖစ္ေစ၊ ကိုယ္ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ သူမ်ိဳးျဖစ္ေအာင္ေတာ့ ကိုယ့္တာဝန္ ကိုယ္ထမ္း၊ ကိုယ့္လမ္း ကိုယ္ေရာက္ေအာင္ ေလွ်ာက္ရမွာပါ။ “မိမိသည္သာ မိမိ၏ အားကိုးရာ (One is one's own refuge.)” ဆိုတဲ့ ေဟာၾကားခ်က္ႏွင့္ အညီ က်င့္ၾကံ လုပ္ေဆာင္ၾကရမွာပါ။ ဘယ္ေလာက္ထိ ျဖစ္သလဲ ဆိုတာကေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕ ဆႏၵ၊ ကံ၊ ဥာဏ္၊ ဝီရိယ ဘယ္ေလာက္ ရွိသလဲ ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြ အေပၚမွာသာ မူတည္ပါတယ္။ 

ေမတၱာျဖင့္
ဘုန္းဥာဏ္